Άρθρο για την καταγωγή και τον χαρακτήρα

DOBERMANN - Ο ΑΠΟΛΥΤΟΣ ΚΑΙ ΠΑΝΤΟΤΙΝΟΣ ΦΙΛΟΣ

Η φυλή του Dobermann έχει κατά καιρούς ταλαιπωρηθεί από μύθους και ανακρίβειες, που οφείλονται κατεξοχήν σε κακή προαίρεση ανταγωνιστών, η οποία δημιουργεί σύγχυση, συντηρεί την άγνοια και την ημιμάθεια, αλλοιώνει την ιστορική πραγματικότητα και αμαυρώνει με ανήθικο τρόπο την αληθινή εικόνα του χαρακτήρα και της ψυχής ενός μεγαλειώδους και χαρισματικού ζώου, του σκύλου Dobermann. Tης φυλής δηλαδή, της οποίας η δημιουργία ήταν το όνειρο ενός ανθρώπου και η ανάπτυξη και οριστική διαμόρφωσή της το αποτέλεσμα της εμπνευσμένης προσπάθειας κάποιων συνοδοιπόρων στο όνειρο.

Ανιχνεύοντας λοιπόν την συναρπαστική ιστορία της γένεσης και καταγωγής του dobermann και σκιαγραφώντας στη συνέχεια την προσωπικότητα και το χαρακτήρα αυτού του σκύλου προσπαθούμε να δώσουμε μία κατά το δυνατόν ολοκληρωμένη εικόνα της φυλής, ώστε να απομακρύνουμε απ’ το μυαλό του απλού κόσμου τις αμφιβολίες, τις επιφυλάξεις και τις παρανοήσεις, που προκαλεί η νοσηρή φαντασία των επικριτών της και η διαστροφή των ΜΜΕ.

Η ιστορική αναδρομή μας οδηγεί μερικές δεκαετίες πριν τα 1900 στην Απόλντα της Θουριγκίας, στην Ανατολική Γερμανία, όπου βρίσκονται τα πρώτα δείγματα γραφής: μαύροι πύρινοι σκύλοι, με ιδιαίτερα έντονο και οξύ χαρακτήρα και με ευρύ φάσμα ικανοτήτων καθώς χρησιμοποιούνταν ως φύλακες, ως τσοπανόσκυλα, ως αστυνομικοί αλλά ακόμα και ως κυνηγετικοί σκύλοι. Η εκτροφή των σκύλων αυτού του είδους εκείνη την περίοδο ανήκει στον Friedrich Louis Dobermann(2-11-1834 Apolda). Σύμφωνα με τη μάλλον ανεπαρκή και ασαφή πληροφόρηση σχετικά με τις δραστηριότητες του, φαίνεται να εργαζόταν κατά περιόδους ως φοροεισπράκτορας (μάζευε φόρους από παραβάτες και φυγόδικους) και ως νυχτοφύλακας, εργασίες που καθιστούσαν αναγκαία την ύπαρξη ενός αξιόπιστου σκύλου φύλακα στο πλευρό του. Επίσης ως δημοτικός υπάλληλος με κύρια δραστηριότητα το μάζεμα των αδέσποτων και ως εκδορέας στο δημοτικό σφαγείο, χώρος τον οποίο περιτριγύριζαν πολλοί σκύλοι. Αυτές οι τελευταίες δουλειές σε συνδυασμό με το ετήσιο παζάρι σκύλων στην Απόλντα του έδιναν τη δυνατότητα να επιλέγει τους καλύτερους ώστε να έχει το επιθυμητό αποτέλεσμα στην εκτροφή του. Συνήθως προτιμούσε σκύλους δυνατούς, εκρηκτικούς, ανθεκτικούς, θαρραλέους, με οξύ ένστικτο προστασίας και σταθερό χαρακτήρα. Χρησιμοποιούσε κατά βάση σκύλους προερχόμενους από διασταυρώσεις (μιγάδες) χωρίς να έχει ένα σαφές πρόγραμμα αναπαραγωγής ή να διατηρεί κάποιο αρχείο. Ωστόσο οι επιλογές του ήταν συνειδητές και βασίζονταν κυρίως στο έμφυτο ένστικτο, την μεγάλη γνώση και την ιδιαίτερη σχέση που είχε με τους σκύλους.

Ένας από τους πρώτους ανθρώπους που ήρθαν σ’ επαφή με τον Friedrich Louis Dobermann και τα σκυλιά του, ήταν ο Otto Gοeller (1852-1922), o οποίος συνέβαλε καθοριστικά στην εξέλιξη της φυλής. Χάρη στη δική του επιμονή δόθηκε επίσημα το όνομα Dobermann Pinscher (χωρίς να είναι ξεκάθαρος ο λόγος για τον οποίο επελέγη η κατηγορία των Pinschers) σε ένδειξη αναγνώρισης και σεβασμού προς τη δουλειά του Friedrich Louis Dobermann.

Αυτός επίσης ήταν ο ιδρυτής του Dobermann Pinscher Club Apolda (27-8-1899) που αργότερα μετονομάστηκε σε National Dobermann Pinscher Club of Germany, ενώ ήταν και ο κατεξοχήν υπεύθυνος για την επίσημη αναγνώριση της φυλής απ΄ τον Γερμανικό Κυνολογικό όμιλο το 1900. Η οργάνωση αυτή σε συνδυασμό με την σπουδαία εκτροφική του δραστηριότητα οδήγησαν τη φυλή σε σημαντική άνοδο.

Ο Goeller αποτελεί αξιόλογη πηγή πληροφόρησης σχετικά με το θέμα της διαμόρφωσης του dobermann, μολονότι οι θέσεις του δεν προέρχονται πάντοτε απ’ την δική του ερευνητική δραστηριότητα αλλά και από ετερογενείς μαρτυρίες. Σύμφωνα λοιπόν με τις εκτιμήσεις του, στη δημιουργία του dobermann αναμείχθηκαν ποιμενικοί σκύλοι, μεγάλοι Δανοί, γερμ. Pinschers, κοντότριχοι δείκτες και μία γκρι θηλυκιά με το όνομα Schnuppe.

Η αμφισβήτηση των θέσεων αυτών από τους P.Grunig και Dr.Dorn ως αβάσιμων, προάγει το ρόλο του χασαπόσκυλου στην εξέλιξη του dobermann. Συγκεκριμένα έχει δημοσιευτεί σε εφημερίδα του 1898, ότι, γύρω στα τέλη του 1860, υπήρξε μία διασταύρωση μεταξύ μιας μπλε-γκρι θηλυκιάς (ένα είδος Pinscher) και ενός μαύρου χασαπόσκυλου. Τους σκύλους αυτής της γέννας ζευγάρωσε ο Dobermann με γερμανικά Pinscher. Εκείνη την εποχή το χασαπόσκυλο δεν ήταν καθαρόαιμη φυλή και φυσικά δεν ήταν σαν το σημερινό rottweiler. Πιθανολογείται όμως ότι αποτέλεσε κοινό πρόγονο του rottweiler και του dobermann, των οποίων άλλωστε η ομοιότητα στην εξωτερική εμφάνιση ήταν ισχυρή ως τα 1910 περίπου, (ενώ χρησιμοποιούνταν και στις ίδιες δουλειές πχ. μάζεμα βοειδών).

Ιδιαίτερα σημαντική φαίνεται να ήταν η επίδραση του Beauceron, γνωστού και ως γαλλικού ποιμενικού. Αυτοί οι σκύλοι συνόδευαν τα στρατεύματα του Ναπολέοντα, που μετά το 1806 στρατοπέδευσαν για μεγάλο χρονικό διάστημα στη Γερμανία. Εκεί διασταυρώθηκαν με τοπικά σκυλιά, ενώ σύμφωνα με αναφορές ορισμένα δείγματα Beaucerons βρίσκονταν στην περιοχή της Θουριγκίας λίγο πριν τα 1900. Θεωρούνται πρόγονοι του τοπικού χασαπόσκυλου ασκώντας, κατά λογική ακολουθία, καθοριστική επιρροή στη γένεση του dobermann. Aκόμη πιο πειστικό σημείο για τη σχέση των δύο φυλών είναι η ομοιότητα στο μέγεθος, στο κεφάλι και στα χρώματα και πρωτίστως ο κοινός κληρονομικός μηχανισμός, που καθορίζει το χρώμα του μανδύα.

Ενδιαφέρουσα είναι η θέση του Grunig περί της δημιουργίας της φυλής, ο οποίος αμφισβητεί την καταγωγή του dobermann απ’ το pinscher, λόγω μεγάλης διαφοράς στο ύψος, τη δομή του σώματος και το χαρακτήρα (συμπεριφορά), θεωρώντας την αναμειξή του μικρή και δίχως κληρονομική επιρροή στο πέρασμα του χρόνου, μολονότι το γερμανικό dobermann club το 1933, ύστερα από εκτενή έρευνα, αποφάσισε πως ο κύριος πρόγονος του dobermann υπήρξε το γερμανικό pinscher. O Grunig επίσης ,αναφέρει ότι μαύροι πύρινοι σκύλοι, που έμοιαζαν με εκείνους του Dobermann, προηγήθηκαν χρονικά της έναρξης της εκτροφικής του δραστηριότητας καθώς ήταν ήδη γνωστοί στην Απόλντα, δημιουργώντας αίσθηση όταν πρωτοεμφανίστηκαν στο τοπικό παζάρι σκύλων. Θεωρούνταν τυπική φυλή της Θουριγκίας, που δημιουργήθηκε από προσμείξεις γερμ. pinschers και ποιμενικών σκύλων. Πιθανολογείται δε πως ο Dobermann τους χρησιμοποίησε σε διασταυρώσεις με χασαπόσκυλα, beaucerons και μιγάδες (ημίαιμους) σκύλους για να τελειοποιήσει το ζητούμενο.

Οι πρώτοι εκτροφείς πειραματίστηκαν με Manchester teriers και Greyhounds. Οι σκύλοι που είχαν αίμα Manchester teriers είχαν καλύτερης ποιότητας τρίχωμα και χρώμα (σημάδια) αλλά συχνά εμφάνιζαν ανεπάρκεια στη γωνίωση ωμοπλάτης - βραχίονα και κατακόρυφη ωμοπλάτη, ενώ αλλοιώσεις σημειώνονταν και στον πραγματικό χαρακτήρα του dobermann λόγω του ταμπεραμέντου του terrier. Η χρησιμοποίηση των Greyhounds μάλλον έβλαψε τελικά παρά ωφέλησε το χαρακτήρα του dobermann, ενώ επιπρόσθετα κληροδότησε ισχνή δομή οστών, αδύναμο θώρακα και τοξοειδείς ράχες.

Οι συνδυασμοί με Manchester teriers και Greyhounds βρήκαν αντίθετους πολλούς ειδικούς (Grunig,Goller.Dr.Bruckner) οι οποίοι επισήμαναν πως τέτοιες διασταυρώσεις, εκτός του αισθητικού προβλήματος, παρουσίαζαν μορφολογικές αποκλίσεις, που δυσχέραιναν την τυπική κίνηση του dobermann ως σκύλου εργασίας και συνεπώς την ίδια την εργασιακή του ικανότητα.

Συμπερασματικά λοιπόν, το dobermann εμφανίζει μια ποικιλομορφία στην καταγωγή του, ενώ φαίνεται να ήταν ήδη γνωστό στην ευρύτερη περιοχή της Apolda πριν ο Friedrich Louis Dobermann αρχίσει την εκτροφή του. Με εκείνα τα αρχικά (μαύρα-πύρινα) σκυλιά διασταύρωσε αυτός γερμανικά pinschers, τοπικά ποιμενικά της Θουριγκίας, χασαπόσκυλα και γερμανικούς κοντότριχους δείκτες (προγόνους των weimaraners και courtshaars) ενώ αργότερα υπήρξαν προσμείξεις με Greyhounds και Manchester teriers για να φτάσουμε εξελικτικά στο σύγχρονο dobermann, ένα μοναδικό σκύλο εργασίας, λιτό, χωρίς υπερβολές στην εξωτερική εμφάνιση και ταυτόχρονα εξαιρετικά γοητευτικό και όμορφο, ιδιαιτέρως ευφυή, με σταθερό, αξιόπιστο και έντονα συναισθηματικό χαρακτήρα, το αποτέλεσμα του ονείρου του δημιουργού του.

Η τυπική συμπεριφορά ενός σκύλου είναι γενικά συνάρτηση των γενετικών του ιδιαιτεροτήτων, προδιαθέσεων και χαρακτηριστικών προς το φυσικό και κοινωνικό του περιβάλλον. Εκ φύσεως λοιπόν το dobermann είναι απολύτως ισορροπημένο και διαθέτει μία σπάνια ικανότητα να αναπτύσσει πολύ ισχυρούς συναισθηματικούς δεσμούς με την οικογένεια στην οποία ανήκει και κυρίως με τα παιδιά. Πρόκειται για σχέση λατρείας και υπέρτατης αφοσίωσης που ξεπερνά κάθε όριο! Η ευαισθησία και η τρυφερότητα που διακρίνει τα dobermans είναι μοναδική και η ευγένεια της ψυχής τους ασύγκριτη. Τα βλέμμα τους ευθύ, τίμιο και ειλικρινές, σου δίνει την εντύπωση ότι αυτός ο σκύλος καταλαβαίνει τα πάντα και τη σιγουριά ότι δεν θα σε προδώσει ποτέ.

Η μεγαλύτερή τους ευχαρίστηση είναι να βρίσκονται διαρκώς κοντά στους αγαπημένους τους ανθρώπους, ενώ η απομόνωση τα κάνει δυστυχισμένα. Η εξαιρετική ψυχική επαφή του dobermann με την οικογένεια σε συνδυασμό με το ταμπεραμέντο του, το οδηγούν να βρίσκεται σε συνεχή πνευματική και σωματική επαγρύπνηση, πάντοτε έτοιμο να προστατέψει εκείνους του αγαπά.

Η ιδιαίτερη ευφυΐα του δίνει τη δυνατότητα να αναγνωρίζει τις καθημερινές φυσιολογικές καταστάσεις (ακόμη και αρνητικές) και να επιλύει τυχόν προβλήματα, που εμφανίζονται, με τρόπο ιδανικό.

Εξαιτίας όμως της ξεχωριστής ιδιοσυγκρασίας του (όπου ευφυΐα και περιέργεια αποτελούν βασικές της όψεις ) έχει την τάση να βλέπει τα πράγματα απ’ τη δική του οπτική γωνία, να μελετά τη συμπεριφορά σας, να μαθαίνει πολύ γρήγορα τις αντιδράσεις σας και να …κοροϊδεύει! Συχνά μπορεί να γίνει ανυπόφορο και κουραστικό λόγω της διαρκούς απαίτησής του να είναι το κέντρο της προσοχής και να προσποιείται με πολλούς τρόπους για να πετύχει αυτό που θέλει. Η αδιαφορία εδώ είναι η καλύτερη απάντηση αφού ένα βλέμμα ή ακόμη και μια επίπληξη του αρκούν, ώστε να θεωρεί ότι, έστω και για λίγο, τράβηξε την προσοχή μας, και το οδηγούν να συνεχίζει την προσπάθειά του απτόητο.

Οπωσδήποτε πρόκειται για σκύλο με έντονη αυτοπεποίθηση, με πείσμα και ισχυρή προσωπικότητα χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι η συμπεριφορά του ιδιοκτήτη πρέπει να είναι βίαιη ώστε να του επιβληθεί και να κερδίσει το σεβασμό του. Το dobermann δεν υπακούει παθητικά αλλά συνεργάζεται πρόθυμα με την εφαρμογή της σωστής μεθόδου, της ψυχολογικής πίεσης ( εξαναγκασμού). Είναι πολύ σημαντικό το να θέτουμε ξεκάθαρους και απαράβατους κανόνες απ’την αρχή ώστε να μεγαλώσει με πειθαρχία. Ανάλογα προς την ηλικία του η διόρθωση της συμπεριφοράς πρέπει να είναι έγκαιρη και αποφασιστική, με σταθερό και απόλυτο τόνο φωνής. Το να ανταμείβουμε τις σωστές πράξεις αμέσως είναι κατεξοχήν αποτελεσματικότερο απ’ το να επιμένουμε συνεχώς στην τιμωρία των λανθασμένων (μία μορφή τιμωρίας είναι και το να στερούμε απ’ το dobermann την ανταμοιβή του). Μόνο με αυτόν τον τρόπο θα φανούμε στα μάτια του αξιόπιστοι και θα αποκτήσουμε ρόλο αρχηγικό στη σχέση μας. Διαφορετικά θα χάσει την εμπιστοσύνη του προς εμάς (αν είναι θηλυκό) ή θα αντιδρά με πείσμα (αν είναι αρσενικό).

Η τυπική συμπεριφορά ενός dobermann είναι μη επιθετική αλλά, όπως σε κάθε σκύλο, μπορεί να τροποποιηθεί απ’ τα διαφορετικά και λανθασμένα ερεθίσματα που τυχόν θα λάβει από το περιβάλλον του. Κρίσιμες είναι οι εμπειρίες των πρώτων 6-7 μηνών. Λάθη στην ανατροφή ή την εκπαίδευση μπορεί να επιδράσουν αρνητικά και να αλλάξουν βασικά σημεία της τυπικής συμπεριφοράς του, αλλοιώνοντας ουσιαστικά το χαρακτήρα του. Είναι σημαντικό να διοχετεύουμε τα φυσικά προσόντα του και την έντονη ενεργητικότητά του με το σωστό τρόπο, προσφέροντάς του διανοητικές και φυσικές διεξόδους και ενασχολήσεις, ώστε να μη γίνει παθολογικά νευρικό και αντικοινωνικό. Προκειμένου για τη σωστή ανατροφή, η οποία άλλωστε θα αναδείξει και τον αληθινό χαρακτήρα και τα πλεονεκτήματα της φυλής, είναι απολύτως αναγκαία η συνδρομή ενός καλού εκπαιδευτή, που θα καθοδηγεί ιδιοκτήτη και σκύλο προς τη σωστή κατεύθυνση, ώστε να πετύχουν αρμονική συνεργασία και συμβίωση. Αν δεν έχετε αρκετό χρόνο καθημερινά ελεύθερο και διάθεση για προσωπική επαφή τότε το dobermann δεν σας ταιριάζει. Διαφορετικά, για την αγορά του κουταβιού αποτελεί μονόδρομο η λύση του εκτροφείου,έτσι ώστε να διασφαλίσουμε τη γενετική υγεία, τη φυσική προαίρεση για σταθερό χαρακτήρα, τη μορφολογική αρτιότητα και κατά συνέπεια τη φυσική δυνατότητα του σκύλου για εργασία.Γι'αυτό ενημερωθείτε από τους ειδικούς, συζητείστε μαζί τους, συγκρίνετε και αποφασίστε συνειδητά, διότι η σωστή επιλογή είναι κυρίως δική σας ευθύνη.

Η φυλή στις μέρες μας απειλείται σοβαρά σε ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες από τους σκοταδιστικούς νόμους περί απαγορευμένων σκύλων και τις υποκριτικές και υστερικές δήθεν φιλοζωικές κραυγές, που οδήγησαν σε απαγόρευση κοψίματος ουράς και αυτιών. Η κατάσταση αυτή δημιουργεί αρκετές επιφυλάξεις σχετικά με το μέλλον της φυλής, καθώς σταδιακά ο πληθυσμός της μειώνεται τόσο, ώστε ορισμένοι ειδικοί (όπως ο πρόεδρος του Ιταλικού ομίλου, P.Pezzano) να μιλούν ακόμη και για μελλοντικό κίνδυνο βιολογικής γενοκτονίας σε γενικότερο πανευρωπαϊκό επίπεδο.

Προκειμένου για την αντιμετώπιση του προβλήματος ο παγκόσμιος όμιλος dobermann (IDC) χαράζει ενιαία στρατηγική, που εγγυάται το μέλλον της φυλής, ενάντια στα σκοτεινά κυκλώματα αλλά και τους ανεύθυνους εκτροφείς, καθώς κατευθύνεται προς τον απόλυτο και επίσημο έλεγχο και προστασία του χαρακτήρα, της υγείας και της μορφολογίας, καθορίζοντας ακόμα πιο αυστηρούς κανόνες και κριτήρια επιλογής για τους σκύλους που χρησιμοποιούνται ή συστήνονται για αναπαραγωγή.

Η συρρίκνωση αυτή συνεπάγεται μείωση της χρήσης των dobermans στο στρατό και την αστυνομία. Κατά τον γερμανό εκτροφέα (v.Bayern kennel) και εκπαιδευτή σκύλων της αεροπορίας Manfred Lerner η πρώτη σε αριθμούς φυλή στη Γερμανία κατέγραψε το 1999, 46.000 κουτάβια έναντι μόλις 1300 dobermans, από τα οποία ελάχιστα κατέληξαν στην αστυνομία ή το στρατό, καθώς τα καλά εργασιακά σκυλιά τα κρατούν οι εκτροφείς τους. Παρόλα αυτά όμως η εμφυτα υψηλή εκπαιδευσιμότητά τους, η ταχύτητα εκμάθησης εντολών και ο σταθερός χαρακτήρας, τους δίνει τη δυνατότητα να υπερέχουν γενετικά σε κάθε είδους εργασιακή δραστηριότητα και να θεωρούνται αναντικατάστατα στις υπηρεσίες που τα χρησιμοποιούν (αστυνομία, στρατός, ομάδες διάσωσης, σχολές σκύλων θεραπείας και οδηγών τυφλών).

Βιβλιογραφία:
1)J.M.v.d.Zwan, In the begining... a history of the dobermann(1999)
2)Dr Gerhard Schuler, das grosse dobermann buch(1997)
3)Dogs sport magazine (Nov.98) Manfred Lerner, a real dog man (article by Lisa Schuller)
4)I Nostri Dobermann (2004), introducing the dobermann (article by Franca Cioffari)
5)R.Humphries-J.Walker, the dobermann pinscher, brains and beauty
6)πρακτικά συνεδρίου IDC 2004 (ομιλία P.Pezzano)
7)Ann Lanier, dobermans of war
8)Dobermann pinscher, by L.A.Cloidt

Επιστροφή στην κορυφή